fbpx

wystawa czynna: maj 2019 – marzec 2020
kurator: Joanna Witulska MAB

Wystawa „Anatomia naczynia. Archeologia i technologia” poświęcona jest wytwórczości garncarskiej na terenie obecnych ziem Polski. Na wystawie zobaczą Państwo ponad 300 zabytków – naczyń ceramicznych powstałych już w epoce kamienia, przez epokę brązu i średniowiecze, aż po współczesne naczynia ludowe.
Ceramika zajmuje w badaniach archeologicznych szczególne miejsce – stanowi grupę znalezisk, na którą badacze natrafiają najczęściej. Wypalona glina bowiem, w przeciwieństwie do drewna, tkanin czy żelaza, doskonale opiera się działaniu czasu. Jej rozkład jest bardzo powolny, dzięki czemu może przetrwać w ziemi w stosunkowo dobrym stanie nawet tysiące lat. Ceramika jest jednak wyrobem kruchym. Doskonale obrazują to badania archeologiczne stanowisk zasiedlanych przez społeczności ludzie, na których mogą być znajdowane ogromne ilości rozdrobnionych fragmentów naczyń. Wyjątkowo znajduje się formy ceramiczne, które zachowały się w całości.
Ze względu na ogrom archeologicznego materiału ceramicznego na wystawie prezentowana jest jedynie ceramika o funkcjach użytkowych: naczynia kuchenne – wykorzystywane do gotowania w nich potraw, stołowe (delikatniejsze i staranniej wykonane) używane do spożywania posiłków oraz ceramika zasobowa, czyli grupa naczyń o dużych rozmiarach, służąca do przechowywania produktów żywnościowych.
Warstwa archeologiczna, prezentowana na wystawie, przedstawia charakterystyczne zabytki ceramiczne, jakie wytwarzano na ziemiach obecnej Polski od około dziesięciu tysięcy lat temu po czasy współczesne. Pokazujemy także, w jakiej formie naczynia ceramiczne najczęściej znajdowane są przez archeologów oraz na czym polega konserwacja takich zabytków.
Warstwa technologiczna prezentuje sposób wytwarzania ceramiki – od wydobycia gliny z ziemi po wypalenie uformowanych już naczyń. Proces odtwarzany jest głównie na podstawie świadectw etnograficznych, bowiem jeszcze do niedawna w Polsce szeroko praktykowano produkcję ceramiki tak zwanymi metodami tradycyjnymi. Z kolei specjalistyczne badania zabytków ceramicznych wykazują, że technologia produkcji naczyń pozostawała niezmienna przez tysiące lat. Duży wkład do badań dawnych technik garncarskich ma także archeologia doświadczalna, za pomocą której próbuje się rekonstruować naczynia znajdowanie w trakcie prac wykopaliskowych. Badania takie pomagają znaleźć odpowiedzi na wiele pytań, chociażby to, w jaki sposób wytwarzano ceramikę oraz jak dużo czasu i wysiłku poświęcano na poszczególne etapy jej produkcji.
Wystawa przystosowana jest nie tylko dla starszych zwiedzających, ale także do najmłodszego odbiorcy. Teksty dostosowane do dzieci oznaczone są rysunkiem jelonka, związanego z muzealnym logo. Zachęcamy również do dotykania specjalnie przygotowanych rekonstrukcji naczyń, aby namacalnie poczuć ich fakturę i ornament.

Zabytki pochodzą ze zbiorów:
Instytutu Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk Oddział we Wrocławiu, Muzeum Archeologicznego w Gdańsku, Muzeum Archeologicznego w Krakowie, Muzeum Archeologicznego w Poznaniu, Muzeum Archeologiczno-Historycznego w Elblągu, Muzeum Etnograficznego im. Marii Znamierowskiej-Prüfferowej w Toruniu, Muzeum Miejskiego Wrocławia Oddział Muzeum Archeologiczne, Muzeum Okręgowego w Toruniu, Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy, Muzeum Archeologicznego w Biskupinie.
Film „Technika garncarska” pochodzi ze zbiorów Muzeum Etnograficznego w Warszawie.

logo1 logo3 Portal jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Kujawsko-Pomorskiego na lata 2007-2013 oraz ze środków budżetu Województwa Kujawsko-Pomorskiego
Skip to content